Унш, бас дахин унш.

Миний амьдрал сүүлийн үед нэгэн хэвийн болчих гээд байгаа юм шиг санагдав. Гэр – ажил – гэр гэсэн маршрутаар яваад л байна. Ажлын газрынхаа вирустэй хэдэн компьютерийн өмнө хамаг залуу насаа өнгөрөөчих вий гэж жаахан айв. Энэ долоо хоногийн 4 дэхь өдөр /2007-10-11/ ажлаа тараад зориуд номын дэлгүүрээр хэсэв. Нэг үеэ бодвол манай Улаанбаатарт чинь бас овоо хэдэн номын дэлгүүр байдаг болчихсон байна ш дээ. Интер пресс компаний дэргэд “Интер ном” гээд их тохилог үйлчилгээ сайтай, тохилт нь боломжын номын дэлгүүр байдгийг би мэднэ. Бас Hi-Fi дэлгүүрт зөвхөн л дуу хөгжим, CD, VCD, DVD зардаг юм байна гэж урьд нь боддог байсан Тэгсэн чинь бас номын худалдааны тасагтай юм байна гэдгийг мэдэж авав. /Өөртөө шинэ нээлт хийлээ./ Хараад байсан чинь дажгүй номнууд их байна аа. Их дэлгүүрийн номын худалдааны тасаг бас их аятайхан санагддаг юм. Нэг үе номын дэлгүүр гээд л байшингийн подвалд чийг ханхалсан мухар өрөөнд хэдэн ном хэвтэж байдаг сан. Гэтэл одоо энэ байдал өөрчлөгдсөн юм байна найзууд аа. Улаанбаатар хотод цөөхөн ч гэлээ “хөөрхөн” номын дэлгүүрүүд бий болжээ. За тэгээд нэгэнт л номын дэлгүүрээр орсон хүн чинь яалаа гэж гар хоосон гарах вэ. Лангуу тавиур дээр нь өрөөстэй байгаа номуудыг нэгд нэгэнгүй үзлээ. Орчуулагын номнууд нэлээн их харагдаж байна. Орос англи хэлээр мэр сэр ном зохиол, сэтгүүлүүд ч байна. Нээрээ орос сэтгүүл харсан чинь цаанаа л нэг өөр, сэтгэлд ойрхон дотно их гоё харагдаж байна лээ. Гэхдээ энэ удаа сэтгүүл авсангүй. Угаасаа л анхаасаа л ном авна гэж дэлгүүр орсон юм чинь. За тэгээд харж харж сонголтоо хийлээ. Бодоод байсан чинь би гэдэг хүн сүүлийн үед уран зохиолын ном огт уншаагүй юм байна. Тэгээд дэлгүүрийн лангуун дээр “Төрийн шагнал хүртсэн зохиолууд” гээд ном өрөөстэй байна. Тэр ном нүдэнд туслаа. Тэгээд шуудхан л худалдаад авсан. Хамгийн сүүлд уран зохиолын төрлөөс “Комната Жовани” гэдэг америк романыг оросоор уншсан. Дараа нь “Цэдэнбал и Филатова. Любовь, власть, трагедия” гэдэг дурдатгал уншиж байсан. Тэгээд л түүнээс хойш дахиж ном уншаагүй. Гэхдээ одоо ажил дээр ганц өдрийн дотор л өчнөөн материал уншиж, баахан бичиг цаастай зууралддаг болохоор огт юм уншдаггүй гэж хэлж бас болохгүй юм ааа. “Төрийн шагнал хүртсэн зохиолууд” авсан маань бас их учиртай. Монголын уран зохиол уншаагүй нэлээн удсан байгаа юм. Хамгийн сүүлд хэзээ би монгол зохиолчын бичсэн бүтээл уншсанаа огт санахгүй байна. Худалдаж авсан номонд маань төрийн шагнал авсан 40 бүтээл багтаж. Зарим нь ч урьд нь уншиж байсан зохиол, найраглал, шүлэг. Гэхдээ дахиад уншихаар гоё. Манай улс 1946 оноос хойш уран зохиолын бүтээлд Төрийн шагнал олгож эхэлсэн юм байна. /мэдэж авав./ Социализын үед төрийн шагнал хүртсэн зарим нэг зохиолууд нь манай нам, засаг гээд л магтаалын үг хааяа хайр гамгүй урсгасан байгаа юм. За тэр нь ч яахав. Хамгийн гол нь дээр үеийн зохиолч нарын бүтээл нь өгүүлэмж сайтай, үгийн сонголт сайтай, бас их уран яруу цаанаа л нэг л өөр юм аа. Гэхдээ одоо монголд сайн бичдэг зохиолч нар бас зөндөө л байгаа байх л даа, би л мэдэхгүй байгаа биз. Зиак тэгээд ажлаа тараад гэртээ ирээд жаахан амарч байгаад номоо шагайж суудаг болсон. Номын дэлгүүрийг дайлаар мордоход нэг иймэрхүү. Номоо уншиж дуусгаад дахиад номын дэлгүүр хэснэ ээ.

2007-10-11