2008-01-28

Үндэсний урлагаар амьсгалсан үдэш

Өнгөрсөн бямба гаригт Монголын хүүхдийн ордонд "Сарын чулуу" чуулгын дэглэсэн бүжгэн жүжиг үзэв ээ. Өмнө нь монголын ардын урлагийн иймэрхүү томхон хэмжээний тоглолт үзэж байгаагүй. Үзэгчдийн ихэнхи нь гадаадынхан байна лээ. Харин хамт яваа хүмүүс нь хэлмэрч нар нь бололтой. Монголчууд өөрсдөө ардын урлагаа нэг их тоодоггүй юм шиг санагддаг юм. Тэгсэн чинь монголын үндэсний урлаг соёлыг гадаадынхан өөд нь татаад өөрийн болгочих гээд байгааг анзаарсан уу? 2008 оны 8 сарын 8 нд Бээжинд нээлтээ хийх зуны олимпын наадмын нээлт 2008 морин хуурчын тоглолтоор эхлэх сурагтай байсан. Хэрвээ тийм бол морин хуурыг хятадууд биднийх гээд өмчлөх гээд байгаагийн анхны дохио... Ер нь бид нар монголын гэсэн тодотголтой бүхнээ хамгаалж хөгжүүлж, дэлхийн дансанд энэ чинь монголынх гэж бүртгүүлэх хэрэгтэй юм байна даа гэсэн бодол төрж суулаа. Тэгээд бас энэ Улаанбаатарын хэдэн гудамжны нэр бүүр эрлийз болж дууслаа. Эрхүүгийн, Токиогийн, Сөүлийн, Намянжугийн гудамж ч гэх шиг. Саяхан бас хэл хугалчмаар сонин нэртэй Солонгос хүний нэрэмжит цэцэрлэгт хүрээлэнг байгуулсан гэж дуулдсан. Газар ус, гудамжны нэрийг гадаад нэрээр нэрлэх нь хамгийн буруу юм шиг санагдаад байгаа юм.За за бүүр хадуурч байх шиг байна. Ингээд энэ тэмдэглэлээ дуусгая даа.

2008-01-25

БНМАУ-ын төлөө зүтгэе.


Өнөөдөр ажлаа тараад "Тэнгис" рүү алхав. "БНМАУ-ын төлөө зүтгэе" гэж киног өнгөрсөн долоо хоногт үзэх гэж төлөвлөж байсан ч амжаагүй юм. Харин энэ өнөөдөр зорьж байж үзлээ. Одоогоос бараг жилийн өмнө Драмын театрынхан зохиолч Энхболдбаатарын зохиолыг жүжиг болгон тайзан дээр амилуулж байсан юм. Тухайн үед жүжгийн урилга найруулагчаас нь гардан авч байсан ч сүүлдээ аав ээждээ урилгаа өгөөд жүжиг үзүүлчихсэн юм. Жүжигийг нь үзэхээс өөрөө сайн дураараа татгалзаж байсан. Харин киног нь заавал үзнэ гэж төлөвлөж байж, зориуд цаг зав гаргаж үзлээ. Зохиол нь таалагдсан. Монголын түүхийн хамгийн ээдрээтэй эмгэнэлтэй зурвас үеийн тухай бодит баримтыг гуйвуулахгүйгээр уран сайхны аргаар бичнэ гэдэг бол асар хүнд гэж би боддог юм. Киноны зураг авалт ч мэргэжлийн түвшинд. "Зураг-алаач" биш, харин жинхэнэ мэргэжлийн түвшний зураглаач, "яаруулагч" биш, харин сайн найруулагч энэ кинонд ажилласан юм шиг санагдсан. Аливаа асуудалд хэтэрхий туйлширах нь сүүлдээ утга учраа алддаг гэсэн санааг уран бүтээлчид киногоороо дамжуулан хэлж байна лээ. 1924-1937 оны үеийн Улаанбаатарын дүр төрхийг бага ч гэсэн сэргээж... Бас тухайн үеийн эдлэл хэрэглэл, хувцасны загвар, Улаанбаатарт тоотой хэдхэн байсан "цох" шиг хар чийчааныг хүртэл кинондоо ашиглаж. Дорвитой бүтээл хийх гэж хөлс хүч, хөдөлмөр сэтгэлээ гаргасан нь илэрхий байна лээ. 1937 оны Улаанбаатарт очоод ирэх шиг л болсон.
Харин маргааш ажлаа тараад Сарны чулуу дуу бүжгийн чуулгын "Онгодын дуун" гэдэг бүжгэн жүжиг үзнэ. Урилагийг нь өнөөдөр олоод авсан. Би үндэсний бүжгэн жүжиг огт үзэж байгаагүй. Ямархуу сэтгэгдэл төрснөө бичнэ ээ.

2008-01-23

Мерилин Монрогоос ... Хит Леджер хүртэл


Холивудын жүжигчин Хит Леджерын гэнэтийн үхлийн шалтгааны талаар янз бүрийн таамаглал хөвөрч байна. Энэ жил 28 настай жүжигчиний цогцосыг гэрийн үйлчлэгч нь хамгийн түрүүнд олж харсан юм. Хит Леджерт иллэг хийх ёстой массажист ирсэн тухай гэрийн үйлчлэгч нь мэдэгдэхээр өрөөнд нь ортол жүжигчин амьсгал хураасан байжээ. Цагдаа нар гэрийн үйлчлэгч массажистаас мэдүүлэг авсан байна. Цагдаагийнхан түүний үхлийн шалтгааныг хоёр янзын хувилбараар судлах гэж байна. Эхнийх нь түүнийг амиа хорлосон гэж үзэж байгаа бол, хоёр дахь хувилбар нь нойрны эмийг хэтрүүлэн хэрэглсэн гэдэг таамаглал юм.

Хит Леджер 1979 оны 4 сарын 4 нд Перт хотод уурхайн инженерийн гэр бүлд мэндэлжээ. Харин ээж нь франц хэний багш байжээ. Хит Леджер багаасаа жүжигчин болохыг мөрөөдөж байж. Сургуулиа төгсөөд Сиднейд очиж “Үзэн ядах 10 шалтгаан”, “Гэртээ харих замд” зэрэг киноны гол дүрд тоглосон байна. Энэ нь түүний уран бүтээлийн гараа байжээ. Тэр 2006 онд Энга Лигийн “Бөгтөр уул” кинонд бүтээсэн гей ковбой залуугийн дүрээр Алтан бөмбөрцөг, Оскарын кино наадмын шагнал, мөн MTV-ийн оны шилдэг “киноны үнэсэлт” номинацид шалгарч байжээ.

Цагдаагийн газрынханы мэдээлснээр Хит Леджерын үхэл Мерилин Монрогийн үхсэн нөхцөл байдалтай маш төстэй байгааг онцлон тэмдэглэж байна. Хит Леджерийн орны эргэн тойронд маш их хэмжээний нойрсуулах эм байжээ.

Heath Ledger, `Brokeback Mountain' Star, Dead at 28




NEWS.

"Бөгтөр уул" кинонд тоглож олны танил болсон Австралийн кино жүжигчин Хит Леджерийн (Heath Ledger) цогцосыг Нью Йоркийн Манхэттен дүүрэг дэхь орон сууцнаас нь өчигдөр орой орон нутгийн цагаар 20 цаг 30 минутын үед гэрийн үйлчлэгч нь олсон байна.Леджерийн үхлийн шалтгааны талаар цагдаагийнхан одоогоор ямар нэгэн мэдээлэл хийгээгүй байна. Гэхдээ Ассошэйтэд Пресс агентлагийн уламжилснаар бол жүжигчин нэгэн эмийн бодисын тунг хэтрүүлэн хэрэглсэнээс болж амь насаа алдсан байж болзошгүй гэнэ. Цэл залуу28 насандаа хорвоог орхисон Хит Леджер ижил хүйстэн ковбой залуусын амьдралыг харуулсан "Бөгтөр уул" киноны гол дүрд тоглож, нэр алдарын оргилд хүрсэн билээ. Тэр энэ киногоороо Оскарын шагнал, Алтан бөмбөрцөг наадмаас шилдэг эрэгтэй жүжигчний шагнал хүртэж байсан юм. Бөгтөр уул киноноос гадна тэр "Эх оронч", "Рыцарийн түүх", "Ах дүү Гримм", "Чөтгөрүүдийн найр" зэрэг олон кинонд гол ба туслах дүрийг бүтээж байсан юм.Хамгийн анхаарал татаж байгаа зүйл нь түүний кинонд бүтээсэн дүрүүд нь амь насаа алдсанаар төгсдөг байжээ. Хит Леджерийн хоёр настай бяцхан охин өнчирч байна. Их Британий "Дэйли Мэйл" сонинд мэдээлснээр жүжигчин залуу сүүлийн үед мансууруулах бодис хэрэглэж, сэтгэл санааны гүн хямралд орсон байжээ. Эхнэрээсээ салсан нь түүнд хүнд цохилт болсон гэж ойр дотны хүмүүс нь ярьсан байна.

2008-01-19

Эмэгтэйчүүдийг магтан дуулъя

Өдрийн сонин дээр хэвлэгдсэн Цэнддоо гуайн фельетон... Хошин нийтлэл болохоор тэрүүхэн үедээ жуумалзаад л өнгөрсөн. Гэхдээ манай УИХ-ын эрэгтэй гишүүд сонгуульд өрсөлдөх хүмүүсийн 30 хувь нь заавал эмэгтэй байна гэдэг заалтыг хуулиас аваад хаячихсанд парламентын хүүхнүүд гомдолтой хэвээрээ л байгаа. Монголын боловсролтой, ухаалаг эмэгтэйчүүд тэр хуулийн заалт байсан ч байгаагүй ч ирэх зун болох сонгуулиар ялалт байгуулаад л Их хурлын танхимд инээмсэглээд сууж байх вий. Харж л байгаарай. Ирэх сонгуульд аль ч нам олонхи болсоноос үл хамаарч, шинээр бүрдэх Засгийн Газарт наад зах нь хоёр эмэгтэй "сайдын сэнтийд" залрах байх гэж би хувьдаа горьдож байна. Бүсгүй хүнгүйгээр нар хүртэл нэг л гунигтай...